Cơm vua

(TN Xuân Nhâm Thìn) Đối với du khách đến thăm cố đô Huế, được thưởng thức một bữa ăn mô phỏng lại những bữa tiệc cung đình là một trải nghiệm thú vị.

Khách tham dự cơm vua sẽ được khoác lên mình bộ trang phục cung đình với các vai vua, hoàng hậu, bá quan văn võ. Vị khách vinh dự được mời làm vua sẽ mặc long bào, đội long mão, mang hài lưỡng long. Người đóng vai hoàng hậu sẽ mặc phụng bào, đội phụng mão, mang hia lưỡng phụng. Những du khách còn lại mặc áo rộng đóng vai các ông hoàng bà chúa trong cung cấm, các vương tôn công tử hay sứ thần các nước.

Cơm vua ở Huế hiện có khoảng 8 thực đơn với các món ăn khác nhau, được trình bày theo hình thực yến tiệc cung đình. Theo đó, mỗi bữa tiệc phải có từ hai thực khách trở lên mới tổ chức được, với mức giá dao động từ 25-50 USD/khách.

Toàn bộ thực khách sau khi nhập vai vua quan sẽ được đoàn ngự đạo gồm quan lễ bộ, quan văn minh, quan võ hiển, hai ngự lâm quân (mang cờ quạt), hai cung nữ (mang quạt lông) và bát âm (mang trống kèn) kính cẩn rước từ vị trí xuất phát để đến một nhà hàng được sơn son thếp vàng và bài trí mô phỏng giống như cung điện ngày xưa. Khi đoàn ngự đạo đến phòng tiệc, đạo diễn chương trình và cũng là người chuyên đóng vai quan lễ bộ sẽ xướng “cung thỉnh hoàng đế ngự tọa” và “mời chư quý vị an tọa”. Tiếp đến là chầu thỉnh an với nghi lễ bá quan và hoàng thân quốc thích tung hô “vạn tuế, vạn tuế, vạn vạn tuế”. Vua và hoàng hậu sau khi yên vị ở bàn ngự thiện thì mọi người mới được phép ngồi xung quanh hai dãy bàn; ông hoàng bà chúa một bên, hoàng thân quốc thích và sứ thần các nước một bên.

Yến tiệc bắt đầu, đoàn cung phi mỹ nữ (do các nhân viên phục vụ sắm vai) dâng ngự tửu cho vua và hoàng hậu, sau đó rót lần lượt cho các bá quan văn, võ. Phần tiệc chính “điện yến” sẽ gồm các món ăn: phượng hoàng khai vị, súp cua nấm, bánh khoái nước lèo, bò nướng lá lốt, cá hấp nấm hương, cơm chưng hạt sen, bánh lá chả tôm, mực tuyết hoa cắm phụng, cá hấp nấm cuốn chua ngọt, cơm gói lá sen... Trong suốt quá trình thưởng thức cơm vua, du khách sẽ được thưởng thức các tiết mục âm nhạc cung đình và ca Huế.



Ca Huế và biểu diễn nhã nhạc là một phần không thể thiếu trong một bữa cơm cung đình - Ảnh: H.G

Bánh khoái nước lèo - Ảnh: K.T

Phượng hoàng khai vị - Ảnh: H.G

Món cơm vua (các nhà hàng khách sạn ở Huế gọi là cơm cung đình), ra đời đầu tiên vào năm 1990 tại khách sạn Hương Giang (TP.Huế). Người có công phục dựng cho sản phẩm này là ông Nguyễn Hữu Đông, nguyên Tổng giám đốc Công ty du lịch Hương Giang và ông Tôn Thất Bửu Hiền, cháu nội của vua Thành Thái. Là một người thuộc hoàng tộc, thuở nhỏ ông Bửu Hiền từng chứng kiến những bữa ăn cung đình. Kết hợp với những tư liệu hình ảnh còn lưu giữ, ông đã thiết kế và góp phần phục dựng cơm cung đình. “Sản phẩm này thể hiện sự kết tinh của văn hóa cung đình triều Nguyễn và của các triều đại phong kiến Việt Nam”, ông Bửu Hiền cho hay.

Hiện nay, khá nhiều khách sạn, nhà hàng ở Huế tổ chức dịch vụ cơm cung đình dành cho du khách. Vì lý do cạnh tranh mà nhiều nơi đôi khi cắt gọt, giảm bớt một vài chi tiết, khiến dịch vụ này không còn nét độc đáo như ban đầu. Được biết, Công ty CP du lịch Hương Giang đang lập hồ sơ đề nghị Cục Sở hữu trí tuệ cấp nhãn hiệu độc quyền cho sản phẩm cơm vua Huế. Khi hoàn tất việc đăng ký, sẽ có những quy chuẩn để các đơn vị kinh doanh dịch vụ tuân thủ, nhằm giúp quá trình tái hiện ẩm thực cung đình ghi đậm dấu ấn trong lòng khách thập phương. (st)